Λόγος

Τι ονομάζουμε λόγο;

Ο λόγος είναι ένας κώδικας επικοινωνίας. Η ανάγνωση, η γραφή, οι χειρονομίες και η ομιλία είναι όλες μορφές του λόγου.

Ανάπτυξη του λόγου

Η ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας, επιτελείται μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο και βασίζεται σε σχέσεις αλληλεπίδρασης.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το παιδί εκδηλώνει την επικοινωνιακή του πρόθεση, αναπτύσσει κοινά σημεία αναφοράς και διευρύνει σιγά-σιγά τις γλωσσικές του δεξιότητες.
Η διαδρομή αυτή οδηγεί το παιδί από το στάδιο της προλεκτικής επικοινωνίας στην κατάκτηση όλων των πτυχών της γλώσσας (φωνολογικής, γραμματικής, συντακτικής, σημασιολογικής, πραγματολογικής).

Προβλήματα λόγου

Τα προβλήματα λόγου και ομιλίας επηρεάζουν την επικοινωνιακή επάρκεια του παιδιού και τη σχέση του με τον εαυτό του και το περιβάλλον. Εκδηλώνονται κατά την προσχολική ηλικία και είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν έγκαιρα έτσι ώστε να αποκατασταθεί η γλωσσική οργάνωση του παιδιού και να διευκολυνθεί η είσοδός του στο σχολείο για την κατάκτηση της ανάγνωσης και της γραφής. Προβλήματα λόγου χαρακτηρίζουμε τα εξής:

·         Καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου (αργοπορία σε σχέση με τα  παιδία της ηλικίας του στο λεξιλόγιο, γραμματική, κατανόηση κ. λ. π)

·         Διαταραχές του λόγου (χρησιμοποιεί δικούς του κανόνες για να επικοινωνήσει)

·         Μαθησιακές δυσκολίες ( δυσκολίες σε μάθηση κατά τη σχολική ηλικία)

Πότε μιλάμε για καθυστέρηση λόγου;

Πολλά παιδιά δεν ακολουθούν την τυπική πορεία ανάπτυξης του λόγου. Αυτό συχνά αποτελεί συνέπεια μιας υπάρχουσας πάθησης. Είναι πιθανόν όμως ένα παιδί να παρουσιάζει χρονική καθυστέρηση στην γλωσσική ανάπτυξη του, δηλαδή παραδείγματος χάριν στην ηλικία των 4 ετών να έχει αναπτύξει την γλωσσική ικανότητα ενός τρίχρονου. Μιλάμε για καθυστέρηση λόγου όταν το παιδί πλησιάζει την ηλικία των 3 ετών και:

·         Επικοινωνεί μόνο με νοήματα (δείχνει αυτό που θέλει)

·         Λέει μόνο συλλαβές ή λέξεις όπως μαμά, μπαμπά, παππού, γιαγιά, νερό (λεξιλόγιο < 10)

·         Δυσκολεύεται να μιμηθεί λεξούλες που του λέμε

·         Ο λόγος του είναι ακατανόητος από το κοινωνικό περιβάλλον

·         Δεν ακολουθεί εντολές ή οδηγίες (π.χ. Φέρε τα παπούτσια σου)

·         Δεν κάνει συνδυασμούς λέξεων (π.χ. φράσεις: μαμά βόλτα, μικρές προτάσεις: μαμά τρώει μήλο)

·         Δεν αναγνωρίζει τα βασικά χρώματα (μπλε, κόκκινο, κίτρινο)

Η έγκαιρη διάγνωση της γλωσσικής καθυστέρησης σε παιδιά μικρής ηλικίας (π.χ. στην ηλικία των 24 με 30 μηνών) θεωρείται πλέον σημαντική. Τα παιδιά ωφελούνται περισσότερο από τη θεραπευτική αγωγή στην ηλικία των 2-4 χρόνων σε σύγκριση με θεραπευτική αγωγή που αρχίζει σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η πρώιμη αυτή περίοδος θεωρείται η πιο εύκαιρη και η πιο κρίσιμη για παρέμβαση, λόγω της πλαστικότητας του εγκεφάλου, που επιτρέπει τη βέλτιστη αφομοίωση των ερεθισμάτων που δέχεται το παιδί. Η πρόγνωση του παιδιού με γλωσσική καθυστέρηση διαφέρει από περιστατικό σε περιστατικό.

Καλυψώ Τίγκα

Λογοθεραπεύτρια